Heeft het Westen liggen slapen?

De oorlog in Oekraïne is niet uit de lucht komen vallen. Verschillende hooggeplaatste militairen en analisten waarschuwen als sinds 2014 dat President Poetin de, in zijn ogen, opmars van de NAVO wil stoppen.

President Poetin heeft in 2014 besloten de Krim in te lijven bij Rusland. Hij heeft dit op een uiterst geraffineerde wijze gedaan door troepen te sturen die niet direct als Russisch te identificeren waren (de zogenaamde “groen mannetjes”).

Poetin was en is van mening dat de Krim bij Rusland hoort. De Westerse wereld en de NAVO reageerde gelaten. Het Westen zag het Rusland van Poetin niet als langer als een serieus gevaar. In Europa werden de bestedingen aan defensie steeds meer afgebouwd. De koude oorlog was voorbij en Rusland een belangrijke, stabiele, handelspartner.

In de Verenigde Staten was de teneur dat het in Europa goed ging en dat het werkelijke gevaar verder naar het Oosten lag met name bij Noord-Korea en China. Daar kwam nog bovenop dat de VS zich in een oorlog in Irak gestort had en dat er een grote dreiging van de opkomst van het Moslim fundamentalisme en IS uitging.

Destijds, in 2015, begonnen een aantal hoog geplaatste militairen waaronder de toenmalige Deputy Supreme Allied Commander Europe (DSACEUR), de Britse Generaal Sir Richard Shirreff, zich in toenemende mate zorgen te maken. Zij wezen erop dat hoewel zowel China als Noord -Korea kernwapens bezaten deze niet instaat waren om Europa en de Verenigde Staten te vernietigen.

Dat geldt echter niet voor de grootste kernmacht in de wereld Rusland. In zijn boek “War with Russia” uit 2016 dat, hoewel een fictief verhaal, geheel gebaseerd is op volstrekt reële oorlog-scenario’s, met een inval in Oekraïne(!), stelt de Generaal dat het Westen naïef is. Rusland is zonder meer instaat de VS en Europa te vernietigen met nucleaire wapens. En daar komt bovenop dat Rusland, volgens diverse experts, veel sneller bereid zal zijn dergelijke wapens in te zetten dan het Westen.

Volgens Generaal Shirreff is Poetin levensgevaarlijk voor het Westen. Poetin en een aantal andere hardliners in en rond het Kremlin zijn in 1991, als jonge officieren, geconfronteerd met het uiteenvallen van de Sovjet Unie. Poetin was destijds gestationeerd in Oost-Duitsland en zag met eigen ogen zijn wereld ineenstorten.

Toen Poetin 22 jaar geleden aan de macht kwam had hij slechts één doel voor ogen het eens zo machtige Russische rijk herstellen. Dit betekent overigens niet dat hij de Sovjet Unie wil doen herleven.

Poetin is een door de KGB opgeleide ijskoude, berekende killer. Dit is later ook gebleken toen hij zonder enig vorm van schroom zijn tegenstanders, ook in het buitenland, liet vermoorden of gevangen liet zetten.

De, in de ogen van Poetin, steeds verder in de richting van Rusland oprukkende NAVO en EU waren een doorn in zijn oog. Hij werd steeds meer paranoïde dat het Westen uiteindelijk Rusland zou overnemen. Deze angst voor alles wat anders is, in casu het Westen, zit diep verankerd in de Russische samenleving. Lang geleden bestonden de volkeren in Rusland grofweg uit 2 groepen: Boeren die hun land bewerkte en Nomadische stammen die rondtrokken en vaak deze boeren aanvielen. Dit heeft er uiteindelijk toegeleid dat Russen nog altijd wantrouwig tegenover vreemden staan.

Zodra Poetin aan de macht kwam is hij in een rap tempo zijn leger gaan versterken en moderniseren. Hij heeft diverse malen, tevergeefs geprobeerd een verdere NAVO expansie naar het oosten te blokkeren. Toen Poetin in 2014 de Krim annexeerde hadden in het Westen alle alarmbellen af moeten gaan. Achteraf gezien had het Westen toen een duidelijke rode lijn moeten trekken door te zeggen “tot hier en niet verder” .

Inmiddels is volstrekt duidelijk geworden dat het Rusland van Poetin niet van plan was en nooit is geweest om het bij de annexatie van de Krim te laten. In het oosten van Oekraïne kwam de, overwegend Russisch georiënteerde, Donbass regio in opstand. Dit gaf Poetin uiteindelijk het excuus dat hij nodig had om Oekraïne binnen te vallen.

Het Westen staat aan de zij-lijn machteloos toe te kijken. Oekraïne is geen lid van de NAVO. Er staat, mede door de bezuinigingen, geen enorme conventionele NAVO troepenmacht paraat en de nauwelijks verhulde dreigementen van Rusland met nucleaire wapens maakt dat niemand het aandurft de Oekraïne te hulp te schieten met een NO-fly zone of “boots on the ground”.

De vraag is nu wat Poetin verder van plan is. In het Westen leeft de veronderstelling, en wellicht de hoop, dat hij in Kyiv een marionetten regering wil neerzetten. Dit was mogelijk zijn eerste doel maar door het hardnekkige verzet van de Oekraïners realiseert hij zich ongetwijfeld dat hij afstevent op een langdurige guerrilla-oorlog. Dit in een enorm land met 40 mln inwoners!

Poetin heeft daarbij nog een ander, potentieel veel gevaarlijker, probleem. De Russische economie dreigt, zeker op termijn, in te storten als gevolg van de zeer zware sancties. Dit kan betekenen dat Poetin en de kliek om hem heen met hun rug tegen de muur komen te staan. Binnenlandse onrust, en daarmee de macht en positie van Poetin en de Oligarchen, ligt dan op de loer…

Poetin zou ervoor kunnen kiezen om de oorlog snel te beëindigen. Zijn Minister van Buitenlandse zaken, Lavrov, heeft vandaag gezegd dat Rusland zal blijven doorvechten tot het einde. Dit kan betekenen dat Poetin besluit, in een alles of niets poging, om zeer zware, mogelijk nucleaire, wapens in te zetten tegen steden in Oekraïne. Met als gevolg honderdduizenden doden en gewonden. Dit zou President Zelensky weinig andere opties geven dan de strijd te staken.

Een andere optie is het bewust uitlokken van een incident met de NAVO middels een zogenaamde False Flag operatie. Poetin is inmiddels geheel geïsoleerd geraakt, hij is bijna 70 jaar, zijn geestelijke gezondheid is niet geheel duidelijk, en hij heeft weinig meer te verliezen. Hij zou er voor kunnen kiezen om in een desperate poging de “alles of niets” kaart op tafel te gooien.

De grote vraag is wat de NAVO, en dus de VS, doet ingeval één van bovenstaand scenario’s werkelijkheid zou worden. Blijft de NAVO, zoals nu aan de zij-lijn toekijken of slaat ze dan, met mogelijk een kern-oorlog tot gevolg terug?